برند : طوبی
دستهبندی : شربت ها
سکنجبین عنصلی ، کبد چرب ، بهبود رنگ چهره ، صلابت کبد و طحال ، مفتح سدد ، رافع سرفه های خلط دار،
ترکیبات: تخم و پوست رازیانه، تخم و پوست ریشه کاسنی، بذر کرفس، تخم خیارین ، تخم خیار بادرنگ ، تخم خربزه ، خربزه ، سرکه ، آب ، شکر سرخ محلل ، مسهل اخلاط غلیظ بویژه بلغم لزج و سودای ناشی از بلغم ، ملطف
شربت عنصلي يکي از انواع سکنجبينها ميباشد که کار آنها تقطيع و تحليل رطوبات است و موجب از بين رفتن اخلاط بلغمي و لزج در بدن ميشوند. به تبع آن با از بين رفتن رطوبات زايد، انسدادها برطرف شده و بيماريهاي ناشي از خلط غليظ و لزج و سده نيز برطرف ميشود.
با توجه به متون طب و داروسازي سنتي ايران، پياز عنصل (که نام ديگر آن اسقيل است) جهت بيشتر امراض رطوبي سر مانند ليثرغس (لتارژي يا کاهش سطح هوشياري همراه با خواب آلودگي و بيتفاوتي)، صرع، ماليخوليا، سردرد سرد، سبات (استوپور يا کاهش سطح هوشياري)، دوار (سرگيجه حقيقي)، سدر، اختلاج (پرش عضلاني)، استرخا، فلج، لقوه (فلج صورت)، و نسيان، نافع است و بينايي را تقويت کرده و منع نزول آب در چشم (آب مرواريد يا کاتاراکت) و درد گوش مينمايد و لثه سست را مستحکم و حلق را تقويت ميکند و جهت بدبويي دهان و آسم بلغمي و تنگي نفس و سرفه کهنه و گرفتگي صدا و استفراغ همراه با خون و تقويت معده بر هضم غذا و تنقيه آن از رطوبات ناسالم مفيد است و نافع استسقا و يرقان و صلابت طحال و دل پيچه و مدر قوي ادرار ميباشد.
سرکه و شربت آن شکننده سنگ گرده و مثانه و نافع عسرالبول (دشواري در ادرار کردن) و احتباس حيض و مسقط جنين و نافع اختناق رحم و درد مفاصل و عرقالنسا (درد سياتيک) و قروح ظاهري و درد عصب و داءالثعلب و جذام و منقي اعضا از اخلاط غليظ لزج به جهت جلا و تفتيح و جاذب فضول از عمق بدن و مسهل اخلاط غليظ است.
اجزاء فراورده: پياز عنصل (اسقيل)، سرکه انگوري، عسل مصفي
آثار دارو از ديد طب سنتي: جالي و مفتح و ملطف کيموسات غليظ و جاذب فضول از عمق بدن و ملطف و محلل و مسهل اخلاط غليظ به ويژه بلغم لزج، مره سودا و سوداي ناشي از خلط بلغم
مزاج کلي دارو: گرم و خشک
منع مصرف: انواع آريتميهاي قلبي چون آسيستول، بلوکهاي دهليزي بطني درجه دو و سه، تاکيکاردي بطني و در نارسايي احتقاني قلب که همزمان از داروي ديگوکسين نيز استفاده ميشود؛ هيپوکالمي؛ زخم و التهاب حاد معده و روده
درصورت بروز حساسيت نسبت به اين دارو بايد قطع شده و بيمار به پزشک ارجاع داده شود.
عوارض جانبي: گرمي و گرگرفتگي؛ سردرد؛ حالت تهوع؛ سوزش معده در اثر ترشي سرکه؛ درد شکمي؛ و لينت مزاج
شربت عنصلي به علت وجود عسل در برخي موارد ميتواند منجر به افزايش قند خون شود.
دستور مصرف:
بزرگسالان: نيمساعت پيش از صبحانه 20 سيسي(معادل دو قاشق غذاخوري) از شربت با يک استکان آب گرم حل شده و ميل شود. در صورت کثرت ماده، با نظر پزشک، شب پيش از خواب نيز مصرف ميشود.
کودکان: بر حسب وزن، دوز دارو را ميتوان تا يک هشتم دوز بزرگسالان کاهش داد.
در برخي موارد براي مثال در ورم لوزهها ميتوان از غرغره شربت عنصلي استفاده کرد.
تداخلات دارويي: جذب دارو در حالت ناشتا بيشتر است؛ در عين حال مصرف بعد از غذا هم با توصيه طبيب معالج با ملاحظات مربوط به مزاج و بيماري قابل اجراست.
فراوردههاي حاوي املاح آهن در مدت زمان مصرف سکنجبين عنصلي تجويز نشوند.
مصرف همزمان با داروهاي ضد انعقاد مثل کلوپيدوگرل (Plavix)، هپارين، و تيکلوپيدين با احتياط و مشاوره طبيب و داروساز صورت پذيرد. اين دارو ممکن است با وارفارين تداخل داشته باشد و رقّت خون را افزايش دهد.
در صورت مصرف همزمان داروهايي مثل بتابلاکرها، و بلوک کنندههاي کانال کلسيم احتياط و تنظيم دوز توسط طبيب و داروساز صورت پذيرد.
مصرف در حاملگي و شيردهي: در دوران حاملگي و شيردهي منع مصرف دارد و بهتر است حتي الامکان براي اطفال زير سه سال نيز استفاده نشود و داروهاي جايگزين بهکار رود.
نکات قابل توصيه: اين شربت در فصل گرم، شهرهاي گرم، گرممزاجان، و جوانان با آب سرد ميل شود و در فصل سرد، شهرهاي سردسير، سردمزاجان، و پيران با آب گرم مصرف شود. در صورتي که بيمار از داروهاي رقيق کننده خون استفاده ميکند با احتياط مصرف شود يا با عرق کاسني-شاهتره همراه شود. اگر بيماري دچار خشکي مزاج است، شربت عنصلي با آب سرد تجويز شود تا گرما، زياد نشده و خشکي تشديد نشود. در صورت ابتلا به زخم يا التهاب مزمن معده بهتر است دارو با احتياط و بعد از غذا تجويز شود.